Ung thư dạ dày và hầu hết các loại ung thư khác đều không có biểu hiện ở giai đoạn đầu, vì vậy tầm soát ung thư dạ dày là cách tốt nhất để phát hiện bệnh sớm, nâng cao hiệu quả điều trị.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Chuyên khoa II Đỗ Quang Trung - Chuyên khoa Nội Tổng Quát; Bác sĩ phụ trách Trung tâm Nội soi tiêu hóa Bernard Healthcare.
Ung thư dạ dày đứng trong số 5 căn bệnh ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam và trên toàn cầu. Theo Bộ Y tế, trong năm 2018, Việt Nam đã ghi nhận hơn 17 nghìn ca mắc mới và hơn 15 nghìn trường hợp tử vong do căn bệnh này.
Theo Bác sĩ Chuyên khoa II Đỗ Quang Trung xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và tầm soát ung thư dạ dày định kỳ theo khuyến cáo là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe trước căn bệnh này.
1. Các tác nhân phổ biến gây ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là sự phát triển bất thường của các tế bào trong niêm mạc của dạ dày do ảnh hưởng của các tác nhân như:
- Nhiễm khuẩn do vi khuẩn H. pylori (một bệnh nhiễm trùng dạ dày phổ biến có thể dẫn đến loét dạ dày).
- Polyp dạ dày (sự phát triển không bình thường của mô trên niêm mạc dạ dày).
- Bệnh viêm loét dạ dày tái phát, hoặc các bệnh lý lành tính của dạ dày có tiền sử phẫu thuật.
- Người trên 50 tuổi.
- Hút thuốc lá và sử dụng nhiều rượu bia.
- Chế độ ăn chứa nhiều chất bảo quản, thức ăn nướng hoặc được xông khói/ngâm muối, ít rau củ quả, đồ ăn lên men, thực phẩm đóng hộp, thịt hun khói…
- Béo phì.
- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư dạ dày hoặc các rối loạn đường tiêu hóa khác.
Ung thư dạ dày và hầu hết các loại ung thư khác đều không có biểu hiện ở giai đoạn đầu, vì vậy tầm soát ung thư dạ dày là cách tốt nhất để phát hiện bệnh sớm, nâng cao hiệu quả điều trị.
2. Các triệu chứng và dấu hiệu thường thấy của ung thư dạ dày
Dạ dày là một phần của hệ thống tiêu hóa, có hình dạng giống chữ J và nằm ở vùng bụng trên. Khi xuất hiện tổn thương ác tính ở dạ dày, các dấu hiệu có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn và vị trí của tổn thương. Tuy nhiên, những dấu hiệu này thường không đặc hiệu cho ung thư dạ dày và có thể xuất hiện trong các bệnh lý lành tính khác của dạ dày. Các dấu hiệu có thể bao gồm:
- Đầy tức bụng: Ban đầu, cảm giác đau thường giống như khi bị loét dạ dày (đau có liên quan đến việc ăn uống, giảm sau khi sử dụng các loại thuốc điều trị loét).
- Chán ăn và không có cảm giác thèm ăn.
- Sụt giảm cân nhanh chóng, kèm theo cảm giác no, chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi.
- Nôn ra máu: Nôn mửa kèm máu cũng có thể là dấu hiệu của ung thư dạ dày.
- Ợ chua và đầy bụng sau khi ăn.
- Phân có màu bất thường hoặc thường xuyên có máu.
Đặc biệt cần lưu ý triệu chứng ung thư dạ dày ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện và dễ bị nhầm lẫn với viêm loét dạ dày, dẫn đến việc phát hiện bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn và di căn.
Bác sĩ Chuyên khoa II Đỗ Quang Trung khuyến cáo: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh, đừng đợi có triệu chứng mới tìm cách chữa trị, hãy xây dựng một lối sống lành mạnh hơn, tránh xa những tác nhân nguy cơ và thực hiện tầm soát ung thư dạ để kiểm tra sức khoẻ và phát hiện sớm ung thư nếu có. Đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao, việc tầm soát ung thư dạ dày cần được thực hiện thường xuyên.”
3. Ai nên tầm soát ung thư dạ dày
Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao cần tầm soát ung thư dạ dày bao gồm:
- Người hút thuốc lá và sử dụng đồ uống có cồn thường xuyên.
- Nam giới từ tuổi 40 trở lên chiếm tỉ lệ lớn trong số những người mắc ung thư dạ dày, với tới 96% trường hợp. Tỉ lệ mắc ung thư dạ dày ở nam giới cao hơn gấp đôi so với phụ nữ.
- Người có thói quen ăn uống chứa nhiều muối, đồ nướng, chiên (rán), ngâm tẩm...
- Người mắc các bệnh liên quan đến tiêu hóa, như tiền sử đã từng phẫu thuật dạ dày, đau, viêm loét dạ dày kéo dài, hoặc bị nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori).
- Yếu tố di truyền cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư dạ dày. Nếu trong gia đình có thành viên từng mắc ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày, bạn nên nội soi dạ dày tầm soát viêm loét và các biến đổi về mô học dạ dày sớm, tầm soát luôn nhiễm vi trùng H.pylori để trị sớm, cắt đứt chuỗi diễn tiến thành ung thư dạ dày (sàng lọc ung thư sớm)
- Ngoài ra, những người có tăng sản hoặc polyp tuyến dạ dày, các triệu chứng thiếu máu nghi ngờ ác tính, hoặc dị ứng ruột tại dạ dày cũng cần lưu ý.
4. Các phương pháp tầm soát ung thư dạ dày
Tầm soát ung thư dạ dày được thực hiện cho những bệnh nhân không có triệu chứng lâm sàng. Tại một số nước phát triển như Nhật Bản, nơi ung thư dạ dày là phổ biến đã triển khai tầm soát trên diện rộng nhằm phát hiện sớm bệnh lý trong cộng đồng. Phương pháp tầm soát ung thư dạ dày bao gồm:
- Nội soi dạ dày: Phương pháp này cho phép quan sát trực tiếp khu vực cần kiểm tra. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô (sinh thiết) để xác định chẩn đoán.
- Sinh thiết chẩn đoán ung thư dạ dày: Trong quá trình nội soi, nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô và quan sát dưới kính hiển vi để chẩn đoán có tế bào ác tính hay không.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan): Trong một số trường hợp, nếu phát hiện bất thường, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân chụp CT để đánh giá tình trạng tổn thương. Hình ảnh được chụp có thể hiển thị dạ dày khá rõ ràng giúp xác định vị trí của tế bào ung thư và có thể cho thấy các bộ phận khác của cơ thể mà ung thư dạ dày có thể đã di căn, chẳng hạn như gan và các hạch bạch huyết gần đó. Phương pháp này giúp xác định mức độ (giai đoạn) của bệnh ung thư và quyết định điều trị bệnh.
- Các xét nghiệm liên quan: Tại Bernard Healthcare, người bệnh sẽ được thực hiện hàng loạt xét nghiệm máu, nước tiểu, và dịch tiết chuyên sâu bằng hệ thống máy móc của hãng Abbott danh tiếng để tầm soát ung thư dạ dày.
5. Quy trình tầm soát soát ung thư chuyên sâu tại Bernard Healthcare
Bernard Healthcare áp dụng quy trình tầm soát ung thư dạ dày chuyên sâu theo các bước cơ bản dưới đây:
Bước 1: Thực hiện khám lâm sàng
- Tại đây bác sĩ sẽ khai thác thông tin bệnh sử cá nhân, tiền sử bệnh lý của khách hàng. Sau đó tiến hành đo huyết áp, mạch, nhiệt độ, nhịp thở, đo chiều cao, cân nặng, tính chỉ số BMI.
- Đặc biệt, khi tầm soát ung thư dạ dày tại Bernard Healthcare, khách hàng sẽ được khám và tư vấn chuyên khoa Nội tổng quát bởi đội ngũ Bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm lâm sàng đến từ những bệnh viện lớn uy tín.
Bước 2: Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (bằng máy đếm laser) nhằm kiểm tra số lượng bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, Hemoglobin… từ đó đánh giá tình trạng thiếu máu, một số bệnh nhiễm trùng và rối loạn đông máu do thiếu tiểu cầu.
Bước 3: Thực hiện các xét nghiệm Sinh hóa - miễn dịch, bao gồm:
- Tầm soát tiểu đường bằng phương pháp định lượng Glucose nhằm phát hiện sớm bệnh đái tháo đường
- Kiểm tra chức năng gan bằng cách đo hoạt độ AST (SGOT) và đo hoạt độ ALT (SGPT) nhằm kiểm tra men gan, đánh giá viêm gan và các bệnh về gan.
- Kiểm tra chức năng thận bằng cách đo định lượng Creatinin và định lượng Ure nhằm đánh giá về chức năng thận và các bệnh lý thận. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ được thực hiện xét nghiệm Ion đồ (K, Na, Cl) nhằm đánh giá nồng độ các chất điện giải.
- Tìm kiếm chỉ dấu ung thư bằng xét nghiệm CA 72-4
Bước 4: Thăm dò chức năng bằng các phương pháp:
- Điện tâm đồ ECG nhằm phát hiện các bệnh lý: rối loạn nhịp, bệnh thiếu máu cơ tim, dày thất, nhồi máu cơ tim, …
- Nội soi: Đây được xem là tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư dạ dày. Bernard Healthcare sử dụng hệ thống nội soi BL7000 mới nhất từ Fujifilm áp dụng công nghệ CADEYE, không đau và không lây nhiễm chéo, với khả năng phóng đại lên đến 135 lần, giúp phát hiện tổn thương ung thư đường tiêu hóa ở giai đoạn rất sớm. Tại Bernard, bệnh nhân sẽ được nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng có dùng thuốc tiền mê và CLO test khi nội soi nhằm tầm soát phát hiện các bệnh lý: loét, polyp…
- Chụp cắt lớp vi tính CT scan: Trong một số trường hợp, khách hàng sẽ được chỉ định chụp CT scan liều thấp. Bernard Healthcare sử dụng hệ thống CT 32 detector Model Revolution ACT của hãng GE Healthcare (Mỹ) để đánh giá tình trạng thương tổn của dạ dày và sự xâm lấn của khối u đến các bộ phận xung quanh. Hệ thống CT tại Bernard sử dụng công nghệ chụp cắt lớp điện toán và tái tạo ảnh cho hình ảnh rõ nét, phát hiện các tổn thương sớm; khảo sát hệ thống cơ quan trong cơ thể với thời gian nhanh nhất.
Bước 5: Tư vấn sức khỏe với chuyên gia: Hồ sơ sức khoẻ của bệnh nhân sẽ được duyệt bởi Hội đồng y khoa Bernard Healthcare. Bác sĩ nội tổng quát sẽ tổng hợp kết quả xét nghiệm và tư vấn về tình trạng sức khỏe tổng quát cho bệnh nhân.
Bernard Healthcare thực hiện mô hình y học phòng ngừa Nhật Bản, tập trung vào việc ngăn ngừa bệnh hơn là điều trị, kết hợp giữa đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm từ các bệnh viện tuyến cuối ở TP.HCM và trang thiết bị hiện đại nhất từ các thương hiệu hàng đầu. Các gói tầm soát ung thư của Bernard Healthcare nhấn mạnh việc phát hiện sớm nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư dạ dày.
Mỗi bệnh nhân khi đến thăm khám tại Bernard sẽ được các bác sĩ chuyên khoa kiểm tra và chỉ định các phương pháp tầm soát phù hợp nhất dựa trên nhu cầu, tình trạng sức khỏe thực tế của bệnh nhân. Qua đó giúp phát hiện sớm các tế bào ung thư và xây dựng liệu trình điều trị cá nhân hoá đạt hiệu quả cao.
Bernard Healthcare đã phối hợp với Bệnh viện Đại học Y Dược Yamanashi (Nhật Bản) đọc chéo kết quả chẩn đoán hình ảnh, hội chẩn từ xa cho khách hàng, bệnh nhân tại Việt Nam để mang đến dịch vụ tầm soát chuyên sâu, chi tiết và toàn diện nhất.
"Tại Bernard, các chẩn đoán hình ảnh luôn có đọc kết quả và kiểm tra chéo kết quả. Trong một số trường hợp, Bệnh viện Đại học Y Dược Yamanashi, Nhật Bản tham gia đọc chéo kết quả, hội chẩn từ xa. Các bệnh nhân sẽ được lập kế hoạch theo dõi định kỳ ít nhất 2 năm sau phẫu thuật" - Bác sĩ Cao cấp, Bác sĩ Chuyên khoa II Trần Đoàn Đạo, chủ tịch Hội đồng cố vấn y khoa Bernard chia sẻ.
Vui lòng liên hệ qua hotline (+84) 28 3535 2468 hoặc đăng ký tư vấn dịch vụ tầm soát ung thư dạ dày TẠI ĐÂY