Nguyên nhân gây ung thư là gì? Những phương pháp giúp phát hiện sớm ung thư

Tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Trong đó cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư. Tuy nhiên đây không phải căn bệnh “trời kêu ai nấy dạ” mà hoàn toàn có thể phát hiện sớm và nâng cao cơ hội điều trị bệnh nếu được tầm soát định kỳ. 

Tại hệ thống Y khoa Chuyên sâu Quốc Tế Bernard, cung cấp các dịch vụ tầm soát ung thư chuyên sâu nhằm giúp phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư hiệu quả. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn đọc ác nguyên nhân gây ung thư phổ biến và những phương pháp tầm soát giúp phát hiện sớm ung thư.

1. Những yếu tố nguy cơ có thể gây ung thư 

Đa số các trường hợp ung thư đều có nguyên nhân gây bệnh từ các yếu tố trong môi trường sống như thói quen ăn uống, môi trường sống, tiếp xúc với chất độc hại… và chỉ chiếm khoảng 5-10% là do di truyền (theo Cẩm nang phòng trị ung thư của Giáo sư - Bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng). Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo về các yếu tố nguy cơ có thể gây ung thư như:

• Khói thuốc lá: Chứa hơn 60% chất gây ung thư, khói thuốc lá gây hại với người hút thuốc lá và cả người hít phải khói thuốc lá. Tăng nguy cơ ung thư phổi, họng, thanh quản, miệng, ruột, vú, cổ tử cung...

• Ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn uống ít trái cây, rau củ tươi, uống nhiều rượu, bia, nước ngọt có gas, thức ăn nhanh… càng làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt ung thư dạ dày, đường ruột, vú...
• Lười vận động: Thói quen ngồi lì một chỗ, ít vận động tăng nguy cơ bệnh tim, ung thư, đái tháo đường...
• Bệnh nhiễm: Có nhiều loại vi rút gây ung thư như vi rút HPV, vi khuẩn H. pylori, vi rút HBV và HCV...
• Bức xạ ion hóa và tia UV: Tia cực tím trong ánh nắng có thể gây ung thư da.
• Ô nhiễm môi trường: Nếu thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại, tiếp xúc với hoá chất, khói bụi thì nguy cơ ung thư phổi là rất cao.
• Di truyền: Một số loại ung thư gắn với bệnh sử gia đình như ung thư vú, buồng trứng, tuyến tiền liệt, ruột già và nội mạc tử cung.

2. Cần làm gì để phòng ngừa nguy cơ ung thư

Để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, bạn cần lưu ý những vấn đề sau:

• Không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá
• Giữ nếp sống lành mạnh, ăn lành uống sạch, ưu tiên trái cây rau củ quả tươi, hạn chế nước ngọt có gas, rượu bia, chất kích thích. Tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc, giữ cân ổn định, không để béo phì.
• Tiêm phòng bệnh theo khuyến cáo của bác sĩ: Vắc xin ngừa HBV, HCV, HPV. Xét nghiệm H. pylori.
• Tầm soát ung thư định kỳ theo khuyến cáo: Có thể phòng ngừa được khoảng 40% trường hợp ung thư bằng việc giảm yếu tố nguy cơ và tầm soát sớm ung thư dựa trên khuyến cáo. Nhiều loại ung thư có thể tầm soát sớm để tăng cơ hội điều trị thành công.

3. Những phương pháp tầm soát giúp phát hiện sớm một số bệnh lý ung thư thường gặp

3.1 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Vú

Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, chiếm khoảng 25% số ca mắc ung thư ở nữ giới. Phương pháp tầm soát ung thư vú hiệu quả nhất là siêu âm vú và chụp X-quang vú (chụp nhũ ảnh). Các bác sĩ khuyến cáo rằng phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư vú mỗi hai năm một lần, hoặc theo sự chỉ định của bác sĩ nếu có nguy cơ cao mắc bệnh.

Bernard Healthcare tầm soát ung thư chuyên sâu các bệnh lý tuyến vú bằng kỹ thuật Chụp cộng hưởng từ tuyến vú động học có tiêm tương phản, Siêu âm tuyến vú hai bên, Định lượng CA 15-3 (Cancer Antigen 15-3). Đây là những phương pháp hiện đại giúp phát hiện sớm ung thư tuyến vú hiệu quả nhất hiện nay. Đặc biệt với sự hỗ trợ của MRI tích hợp AI, COIL nhũ chuyên biệt giúp phát hiện sớm tổn thương tuyến vú ở Phụ nữ đặt túi ngực/đặt túi có nano chip.

3.2 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung là loại ung thư gây ra do nhiễm virus HPV (human papillomavirus), có thể lây truyền qua đường tình dục. Ung thư cổ tử cung có thể gây ra các triệu chứng như ra máu bất thường ở âm đạo, đau khi quan hệ tình dục, hoặc đau ở vùng bụng dưới. Tuy nhiên, nhiều trường hợp ung thư cổ tử cung không có triệu chứng rõ ràng, do đó việc tầm soát định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung thông dụng nhất là thăm khám sàng lọc, xét nghiệm Pap smear (hay còn gọi là xét nghiệm tế bào cổ tử cung) bằng cách lấy một ít tế bào từ cổ tử cung để kiểm tra dưới kính hiển vi để phát hiện tế bào ung thư sớm. Các bác sĩ khuyến cáo rằng phụ nữ từ 21 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư cổ tử cung mỗi ba năm một lần, hoặc theo sự chỉ định của bác sĩ nếu có nguy cơ cao mắc bệnh. 

3.3 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ hai ở cả nam và nữ giới, chiếm khoảng 10% số ca mắc ung thư. Loại ung thư này có thể gây ra các triệu chứng như thay đổi thói quen đại tiện, ra máu ở phân, đau bụng hoặc táo bón. Cách phát hiện ung thư sớm ở đại trực tràng hiệu quả nhất là thăm khám, nội soi toàn đại trực tràng (hay còn gọi là colonoscopy), xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân và CT đại tràng ảo. Các bác sĩ khuyến cáo rằng người từ 40 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư đại trực tràng hoặc theo sự chỉ định của bác sĩ nếu có nguy cơ cao mắc bệnh. 

Bernard sử dụng hệ thống nội soi tiêu hóa của hãng Fujifilm BL7000 (Nhật Bản) với hình ảnh phóng đại lớn, lên đến 135 lần, công nghệ nhuộm màu cho hình ảnh rõ nét, hạn chế bỏ sót tổn thương. Phương pháp nội soi tại Bernard cam kết không đau, không lây nhiễm chéo, sử dụng ống soi dòng máy mới nhất của Fujifilm cho phép quan sát góc rộng lên đến gần 170 độ giúp tầm soát chuyên sâu, phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư.

3.4 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Dạ dày

Ung thư dạ dày là một trong những loại ung thư phổ biến ở Việt Nam, chiếm khoảng 10% số ca mắc ung thư. Nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori), cùng với các yếu tố khác như ăn uống không hợp lý, hút thuốc lá, uống rượu bia, nhiễm độc chì... Ung thư dạ dày có triệu chứng ban đầu khó nhận biết, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường như đau bụng, ợ chua, khó tiêu, chán ăn, sụt cân... Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, ung thư dạ dày có thể lan rộng sang các cơ quan khác và gây ra biến chứng nguy hiểm.

Tại Bernard Healthcare, chúng tôi áp dụng các phương pháp tầm soát, phát hiện sớm ung thư dạ dày hiện đại và an toàn, bao gồm:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ nhiễm H. pylori và các chỉ số khác liên quan đến ung thư dạ dày.
• Nội soi dạ dày để quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và lấy mẫu sinh thiết để xác định loại và giai đoạn của ung thư.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm để đánh giá tình trạng của các cơ quan xung quanh dạ dày và phát hiện các khối u tiềm ẩn.

Chúng tôi khuyến khích các bệnh nhân từ 40 tuổi trở lên hoặc có người thân mắc ung thư dạ dày nên đi tầm soát định kỳ ít nhất một lần mỗi năm để phòng ngừa và phát hiện ung thư sớm.

3.5 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Gan

Ung thư gan là loại ung thư gây tử vong cao nhất ở Việt Nam, chiếm khoảng 25% số ca mắc ung thư. Ung thư gan có nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm vi rút viêm gan B (HBV) hoặc viêm gan C (HCV), cùng với các yếu tố khác như uống rượu bia, ăn nhiều thực phẩm có chứa aflatoxin, tiếp xúc với các chất độc hại... Ung thư gan có triệu chứng ban đầu rất mơ hồ, như mệt mỏi, giảm cân, vàng da vàng mắt, đau bụng phần trên bên phải... Nếu không được khám phát hiện ung thư sớm và điều trị kịp thời, ung thư gan có thể gây ra suy gan, xơ gan, xuất huyết tiêu hoá, nhiễm trùng máu...

Bernard Healthcare áp dụng các phương pháp tầm soát, phát hiện sớm ung thư gan hiệu quả bao gồm:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ nhiễm HBV hoặc HCV và các chỉ số khác liên quan đến ung thư gan.
• Siêu âm gan để phát hiện các khối u hoặc xoắn nang trong gan và đánh giá tình trạng của gan.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để xác định kích thước, vị trí và giai đoạn của ung thư gan.

Chúng tôi khuyến khích các bệnh nhân có nguy cơ cao mắc ung thư gan như nhiễm HBV hoặc HCV, có người thân mắc ung thư gan, uống rượu bia thường xuyên... nên đi tầm soát định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng để phòng ngừa và phát hiện ung thư sớm.

3.6 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Đường hô hấp

Ung thư đường hô hấp là loại ung thư gây tử vong nhiều nhất trên thế giới, chiếm khoảng 20% số ca mắc ung thư. Ung thư đường hô hấp có nguyên nhân chủ yếu là do hút thuốc lá, tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động, ô nhiễm không khí... Ung thư đường hô hấp có triệu chứng ban đầu khá rõ ràng, như ho kéo dài, ra máu khi ho, khó thở, đau ngực... Nếu không điều trị kịp thời, ung thư đường hô hấp có thể gây ra biến chứng như viêm phổi, chảy máu phổi, suy hô hấp...

Hiện nay các phương pháp tầm soát chuyên sâu để phát hiện sớm ung thư đường hô hấp tại Bernard bao gồm:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số liên quan đến ung thư đường hô hấp.
• Nội soi phế quản để quan sát trực tiếp niêm mạc phế quản và lấy mẫu sinh thiết để xác định loại và giai đoạn của ung thư.
• Chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) để phát hiện các khối u trong phổi và các cơ quan xung quanh.

3.7 Tầm soát, phát hiện sớm ung thư Tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới. Theo thống kê của GLOBOCAN, năm 2020 có khoảng 1,4 triệu ca mắc mới và 375.000 ca tử vong do ung thư tuyến tiền liệt trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, ung thư tuyến tiền liệt có thể được kiểm soát và chữa khỏi.

Tại Bernard, chúng tôi cung cấp dịch vụ tầm soát, phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt cho nam giới từ 50 tuổi trở lên, hoặc từ 40 tuổi nếu có người thân bị bệnh. Chúng tôi sử dụng các phương pháp hiện đại và chính xác như xét nghiệm máu PSA (prostate-specific antigen), siêu âm qua bụng, sinh thiết tuyến tiền liệt và cộng hưởng từ. Những phương pháp này giúp chẩn đoán chính xác mức độ và giai đoạn của bệnh, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.

Ung thư hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm. Chúng tôi mong rằng qua bài viết này bạn đã có thể hiểu rõ hơn về những nguyên nhân phổ biến gây bệnh ung thư và các phương pháp tầm soát phát hiện sớm một số bệnh lý ung thư thường gặp tại Bernard Healthcare. Hệ thống Y khoa Chuyên sâu Quốc tế Bernard Healthcare mang đến sự an tâm cho khách hàng bởi dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao và toàn diện. Hãy đến Bernard Healthcare để tầm soát, phát hiện sớm ung thư bằng những thiết bị công nghệ cao, mô hình Nhật Bản, cùng với những y bác sĩ tận tâm và nhiều năm kinh nghiệm để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.