Theo Tổ chức Đột Quỵ Hoa Kỳ, số lượng người trẻ mắc đột quỵ tăng hơn 40% trong vòng 10 năm qua, khoảng 15% có độ tuổi trong khoảng từ 18 tới 45 tuổi đột quỵ mỗi năm. Ở Việt Nam, đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa và có xu hướng gia tăng đáng báo động (khoảng 25% tổng số ca đột quỵ).
Nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ?
Đại đa số nguyên nhân đột quỵ não ở người trẻ do bệnh lý dị dạng mạch máu não hoặc phình động mạch não bẩm sinh. Hơn 90% nhóm này hầu như không có bất kỳ triệu chứng gì cho đến khi có biến chứng vỡ. Vì vậy, hai nhóm nguyên nhân này được xem là kẻ sát nhân thầm lặng (silent killer), chỉ vô tình phát hiện qua thăm khám; tầm soát như chụp CT hoặc MRI mạch máu não.
Theo BS.CKII Phan Duy Kiên - chuyên khoa Mạch máu Bernard: Nếu được phát hiện sớm, các bác sĩ chuyên khoa Ngoại thần kinh - can thiệp mạch thần kinh có thể hội chẩn để đưa ra phương án mổ hoặc can thiệp mạch bằng coil/ stent chuyển dòng ít xâm lấn. Hiện nay, ngành can thiệp mạch máu thần kinh có xu hướng đang phát triển như một chuyên khoa mũi nhọn trong tầm soát, điều trị chuyên sâu bệnh lý mạch máu não trong sọ.
Phương tiện giúp tầm soát sớm là chẩn đoán hình ảnh (CT, MRI, hoặc DSA), trong đó CT/MRI được dùng nhiều nhất do bản chất không xâm lấn.
Ngoài ra còn có một số yếu tố nguy cơ điển hình khác như:
- Các bệnh tim mạch chuyển hóa như đái tháo đường và tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, béo phì,... do lối sống công nghiệp, mất cân bằng dinh dưỡng ngày càng phổ biến
- Stress, căng thẳng thường xuyên do áp lực công việc, học tập cũng là một trong những yếu tố thúc đẩy các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có đột quỵ
- Lối sống không lành mạnh như lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, chất kích thích cũng tác động làm tăng nguy cơ đột quỵ
Tầm soát chuyên sâu nguy cơ đột quỵ ở đâu?
BS.CKI Đặng Nhất Tâm - Chuyên khoa Nội thần kinh Bernard - cho biết: "Theo thống kê của các tổ chức Đột quỵ uy tín từ các nước phát triển trên thế giới thì khoảng hơn 80% các trường hợp đột quỵ có thể phòng ngừa được. Chính vì vậy, mỗi chúng ta nên tầm soát đột quỵ sớm và hợp lý để có thể phòng ngừa và điều trị kịp thời."
Bernard Healthcare có đội ngũ bác sĩ đa chuyên khoa chuyên sâu lên phác đồ điều trị phòng ngừa cho từng cá nhân cùng các trang thiết bị cao cấp như:
- Tiên phong ứng dụng MRI tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI): Cho phép dựng hình 3D mạch máu não và đánh giá tưới máu não giúp truy tìm “sát thủ thầm lặng” như bệnh lý dị dạng mạch máu não, phình mạch máu não, ổ nhồi máu, tổn thương u,...
- Siêu âm mạch máu trọng yếu toàn thân
+ Siêu âm động mạch chi dưới; động mạch tạng; động mạch cảnh ngoài sọ (mạch máu trọng yếu toàn thân)
+ Ứng dụng chỉ số ABI/TBI trong đánh giá sớm tình trạng tắc hẹp mạch máu ngoại biên do xơ vữa động mạch - CT scan: Dựng hình động mạch cảnh, đánh giá chính xác mức độ hẹp động mạch cảnh ngoài sọ (trong trường hợp phát hiện bất thường cần thực hiện chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu)
- Xét nghiệm máu: Bên cạnh cung cấp những thông tin cơ bản (công thức máu, chức năng gan, thận). Xét nghiệm máu còn đánh giá nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh lý chuyển hoá (ví dụ: Đái tháo đường) là những nguy cơ thường gặp của đột quỵ
- Điện tâm đồ (ECG): Phát hiện sớm những nguyên nhân gây đột quỵ nguy hiểm như rối loạn nhịp, dấu hiệu thiếu máu cơ tim...
- Chụp soi đáy mắt: Phát hiện sớm biến chứng đái tháo đường võng mạc. Từ đó giúp đánh giá gián tiếp các mạch máu nhỏ tương đương khác trong cơ thể
- Bảng điểm đánh giá nguy cơ đột quỵ (theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ)
Chủ động tầm soát nguy cơ đột quỵ chuyên sâu, kiểm tra, thăm khám định kỳ và theo dõi thường xuyên các bệnh lý nền, thay đổi lối sống, chế độ ăn uống, vận động…là cách tốt nhất để nói không với đột quỵ.