Các phương pháp tầm soát ung thư Đại trực tràng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Chuyên khoa II Đỗ Quang Trung - Chuyên khoa Nội Tổng Quát; Bác sĩ phụ trách Trung tâm Nội soi tiêu hóa Bernard Healthcare.

Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến thứ 3 trên thế giới với 1,93 triệu ca mắc mới và 935 nghìn ca tử vong. Tại Việt Nam, cứ 100 nghìn dân sẽ có khoảng 7 đến 8 người mắc bệnh (theo thống kê năm 2020). Vì vậy, việc tầm soát ung thư Đại trực tràng định kỳ là điều rất cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe.

1. Nguyên nhân gây ung thư Đại trực tràng

Có nhiều yếu tố là nguyên nhân gây nên ung thư đại trực tràng bao gồm:

• Viêm loét đại trực tràng lâu ngày không chữa trị triệt để khiến các vết viêm loét ngày càng lan rộng.
• Hội chứng Lynch: Hội chứng Lynch là một dạng rối loạn di truyền có liên quan đến một số bệnh ung thư như: ung thư dạ dày, ung thư nội mạc tử cung và đặc biệt là ung thư đại trực tràng.
• Polyp đại trực tràng: Một số polyp có kích thước lớn hoặc có đa polyp sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư đại trực tràng.
• Tuổi tác: Ung thư đại tràng thường gặp ở những người trên 50 tuổi. Tuy nhiên hiện nay căn bệnh này đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa, không ít người mắc ung thư đại tràng ở tuổi 20, 30.
• Tiền sử gia đình: Người có bố mẹ hoặc anh, em ruột bị ung thư đại trực tràng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn gấp 2-3 lần người bình thường, đặc biệt khi ung thư xảy ra trước tuổi 60.
• Chế độ ăn uống, sinh hoạt: Ăn nhiều loại thực phẩm không tinh sạch về hoá chất (tồn lưu chất bảo quản, chất bảo vệ thực vật, chất tăng trưởng, chất tăng trọng, chất tạo nạc, chất kích thích… các loại thực phẩm giống mới biến đổi gene…), sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Các chất này thường có trong đồ ăn chế biến sẵn, thực phẩm lên men, nấm vi sinh, đồ muối chua thường xuyên như cải chua… Bên cạnh đó, ít vận động, hút thuốc lá cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh ung thư đại tràng và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác.

2. Dấu hiệu mắc bệnh ung thư Đại trực tràng

Theo Bác sĩ CKII Đỗ Quang Trung, việc tầm soát ung thư đại trực tràng trước khi xuất hiện triệu chứng sẽ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, tăng khả năng điều trị hết bệnh lên đến gần 100%. “Nhiều trường hợp, bệnh nhân phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn nặng, tiên lượng xấu và khả năng điều trị khỏi dường như là không thể. Do đó, việc tầm soát ung thư đại trực tràng sớm là rất quan trọng để phát hiện bệnh sớm giúp điều trị đạt hiệu quả cao hơn.” 

Đặc biệt, BS. Đỗ Quang Trung nhấn mạnh khi thấy cơ thể xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo thì bạn nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế để thăm khám.

2.1 Thường xuyên đau bụng

Đau bụng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các bệnh lý tiêu hóa thông thường như rối loạn tiêu hóa, viêm loét dạ dày, đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư đại trực tràng. Do đó, người bệnh có các triệu chứng đau quặn bụng, đau âm ỉ, đau kéo dài khoảng vài tuần, thì có thể là 1 bệnh lý quan trọng liên quan đến các bệnh lý ung thư đại trực tràng cần phải tư vấn và khám với bác sĩ chuyên khoa sớm.

2.2 Bị rối loạn tiêu hoá thời gian dài

Ung thư đại trực tràng có thể biểu hiện ở nhiều bộ phận liên quan đến đường tiêu hóa, và các triệu chứng rất đa dạng. Hơi thở hôi, ợ hơi, ợ chua là những biểu hiện của sự rối loạn tiêu hóa trên là dạ dày, do khối u gây áp lực lên dạ dày hoặc ruột non, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu thức ăn.

2.3 Sụt ký không rõ nguyên nhân

Tình trạng buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, khó nuốt có thể khiến bạn ăn ít hơn và dẫn đến sụt ký. Tình trạng giảm cân nặng đột ngột (khoảng một vài ký trong vòng vài tháng) không rõ nguyên nhân có thể là một trong những dấu hiệu của ung thư Đại trực tràng hoặc các cơ quan khác khác liên quan đến đường tiêu hóa. 

2.4 Xuất hiện máu trong phân

Đi cầu kèm máu đỏ tươi, nhỏ giọt hay máu bầm phủ lên phân hoặc kèm theo phân là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của ung thư đại trực tràng, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Ngoài ra, do khối u cản trở, kích thích sự co thắt làm thay đổi và tăng sự di chuyển của phân, khiến cho bệnh nhân có cảm giác muốn đi đại tiện thường xuyên hơn.

2.5 Cơ thể mệt mỏi, suy nhược

Mệt mỏi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thiếu ngủ, căng thẳng, đến nhiều bệnh lý khác nhau như thiếu máu, suy giáp... và cũng là một trong những dấu hiệu cảnh báo ung thư. Tình trạng cơ thể mệt, uể oải do ung thư đại tràng thường liên quan đến thiếu máu do mất máu trong phân.

Các loại ung thư nói chung và bệnh ung thư đại trực tràng nói riêng thường diễn tiến âm thầm, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Khi các triệu chứng xuất hiện, ung thư có thể đã tiến triển giai đoạn muộn hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa và thực hiện tầm soát ung thư đại trực tràng sớm là vô cùng quan trọng và ý nghĩa với người bệnh, gia đình và cả xã hội.

3. Ai nên tầm soát ung thư Đại trực tràng?

Những người có nguy cơ mắc bệnh cao nên thực hiện nội soi đại tràng toàn bộ để tầm soát ung thư bao gồm:

• Người từ 50 tuổi trở lên: Nguy cơ ung thư đại trực tràng tăng cao theo độ tuổi. Đặc biệt, nhóm người trên 70 tuổi có nguy cơ cao nhất.
• Người có tiền sử gia đình có người mắc bệnh: Nếu bạn có người thân (bố, mẹ, anh, chị, em ruột) bị ung thư đại trực tràng, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.

Ngoài ra, những người có các triệu chứng sau đây cũng có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng và cần được tầm soát như: Đau bụng, đầy bụng, đại tiện nát lỏng, phân có máu...

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, bạn nên nội soi đại tràng 5 năm/lần để đảm bảo tình trạng sức khoẻ. Trường hợp phát hiện polyp đại tràng cần cắt bỏ để phòng ngừa phát triển thành ung thư.

4. Quy trình pháp tầm soát phát hiện sớm ung thư Đại trực tràng tại Bernard Healthcare

4.1 Khám lâm sàng

Tại đây khách hàng sẽ được các bác sĩ, chuyên gia giàu kinh nghiệm lâm sàng tại Bernard Healthcare thăm khám trực tiếp. Bác sĩ sẽ tiến hành khai thác thông tin bệnh sử, tiền sử bệnh lý khách hàng. Sau đó tiền hành kiểm tra huyết áp, mạch, nhiệt độ, nhịp thở, đo chiều cao, cân nặng, tính chỉ số BMI.

4.1 Thực hiện xét nghiệm

Tại bước này, khách hàng sẽ được thực hiện các xét nghiệm huyết học nhằm kiểm tra số lượng bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, Hemoglobin, ...; đánh giá tình trạng thiếu máu, một số bệnh nhiễm trùng và rối loạn đông máu do thiếu tiểu cầu; đánh giá chức năng đông máu. Bên cạnh đó là các xét nghiệm sinh hóa – miễn dịch chuyên sâu nhằm tầm soát tiểu đường, đánh giá chức năng gan, thận, xét nghiệm chỉ dấu ung thư…

Đặc biệt là xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân (FOBT). Phương pháp này giúp phát hiện dấu hiệu ung thư đại trực tràng bằng cách tìm kiếm hemoglobin trong phân, có thể là do chảy máu từ khối u. Đây là một phương pháp đơn giản và không đau.

Khi thực hiện xét nghiệm FOBT, bác sĩ sẽ lấy phân vào dụng cụ chuyên dụng, sau đó đưa vào phòng xét nghiệm. Thông thường, xét nghiệm này được thực hiện 2-3 lần trên các mẫu phân khác nhau để đảm bảo kết quả chính xác hơn.

Nhược điểm của phương pháp này là có thể cho kết quả dương tính giả do một số yếu tố như chế độ ăn uống, chảy máu đường tiêu hóa. Ngoài ra, khi kết quả dương tính, bạn sẽ được chỉ định các thăm khám khác như nội soi để được chẩn đoán kỹ hơn.

4.3 Nội soi trực tràng

Nội soi trực tràng hay nội soi đại trực tràng được coi là tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư trực tràng và đại tràng Sigma. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách sử dụng một ống đủ dài và mềm mại linh hoạt gọi là ống nội soi. 

Ống nội soi được trang bị camera và các kỹ thuật ánh sáng tân tiến kèm theo kỹ thuật phóng đại hình ảnh sẽ giúp bác sĩ nhìn thấy toàn bộ khung đại tràng và trực tràng đến từng khe tuyến niêm mạc nào bất thường.... Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết, lấy một mẫu mô nhỏ để kiểm tra dưới kính hiển vi.

Quy trình nội soi đại trực tràng bao gồm các bước:

• Bệnh nhân nằm nghiêng trên giường.
• Ống nội soi sẽ được đưa vào hậu môn và di chuyển qua đại trực tràng.
• Bác sĩ sẽ quan sát hình ảnh trên màn hình để tìm kiếm các dấu hiệu bất thường.
• Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết hoặc điều trị đốt, cắt polyp khi được chỉ định.

Bernard Healthcare trang bị hệ thống nội soi tiêu hóa với 6 dây máy nội soi của hãng Fujifilm BL7000 (Nhật Bản) với hình ảnh phóng đại lớn, lên đến 135 lần, công nghệ nhuộm màu BLI, LCI cho hình ảnh rõ nét, từng khe tuyến niêm mạc để đánh giá tình trạng tăng sinh tế bào lạ và sự tăng sinh mạch máu bất thường, hạn chế bỏ sót tổn thương. Hệ thống nội soi tại Bernard đảm bảo không đau, không lây nhiễm chéo (do có hệ thống máy rửa tự động đủ thời gian tiệt trùng), đặc biệt ống soi dòng máy mới nhất của Fujifilm cho phép quan sát góc rộng lên đến gần 170 độ giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư ở giai đoạn sớm nhất.

4.4 Chẩn đoán hình ảnh

Trong một số trường hợp, khách hàng sẽ được chỉ định thực hiện chụp CT đại tràng nhằm phát hiện polyp, ung thư và các bệnh lý khác của đại trực tràng. 

Ngoài ra, chụp cộng hưởng từ MRI cũng giúp tầm soát phát hiện sớm ung thư đại trực tràng hiệu quả. Phương pháp này sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của đại trực tràng, giúp bác sĩ phát hiện polyp, ung thư và các bệnh lý khác của đại trực tràng. Bernard Healthcare được trang bị hệ thống MRI 1.5 Tesla SIGNA Creator phiên bản đầy đủ (full option) thế hệ mới 2020 của hãng GE Healthcare (Mỹ) giúp khảo sát các bộ phận của cơ thể trong thời gian nhanh nhất, không cần tiêm thuốc cản từ vẫn cho hình ảnh rõ nét, giảm xảo ảnh, an toàn cho khách hàng, thời gian trả kết quả nhanh hơn.

Dựa trên việc thăm khám trực tiếp và tùy vào thể trạng của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các Phương pháp phù hợp để tầm soát ung thư đại trực tràng.

4.5 Tư vấn chi tiết, tỉ mỉ sau thăm khám

Sau khi thăm khám, nếu khách hàng khỏe mạnh, nguy cơ thấp sẽ được bác sĩ tư vấn để duy trì cơ thể khỏe mạnh, đồng thời chỉ định theo dõi, nhắc nhở và kiểm tra định kỳ.

Trong trường hợp phát hiện bất thường, Bernard sẽ gửi kết quả chẩn đoán hình ảnh sang Bệnh viện Đại học Yamanashi để đọc chéo kết quả, nếu phát hiện bệnh sẽ: 

 - Kích hoạt hội chẩn đa chuyên khoa

 - Tư vấn/ điều trị

 - Theo dõi chuyên sâu sau thăm khám, điều trị (follow up). Bernard hỗ trợ kết nối các bác sĩ đầu ngành, bệnh viện tuyến cuối để tham vấn, trực tiếp điều trị, phẫu thuật. Đặc biệt đưa sang Nhật điều trị nếu khách hàng có nhu cầu.

Như trường hợp Khách hàng H.N (nữ, 42 tuổi) khám sức khỏe công ty định kỳ tại Bernard Healthcare. Trước thăm khám không có triệu chứng gì bất thường, tuy nhiên trong quá trình thăm khám, do khách hàng nữ trên 40 tuổi, bác sĩ tư vấn nên nội soi dạ dày, đại trực tràng theo khuyến cáo Tầm soát ung thư tiêu hóa của Hiệp hội Ung thư thế giới.

Kết quả nội soi đại trực tràng cho thấy Có bất thường và được chẩn đoán mắc u đại tràng lên, chỉ định sinh thiết (giải phẫu bệnh). kKt quả giải phẫu bệnh cho thấy bệnh nhân bị u tuyến ống nhánh nghịch sản nặng, nguy cơ ung thư rất cao.

Ngay lập tức, Hội đồng Y khoa Bernard đã hội chẩn với gia đình bệnh nhân, tư vấn can thiệp điều trị sớm. Sau đó, bệnh nhân được hỗ trợ nhập viện theo dõi sức khỏe và phẫu thuật cắt bỏ u. Ca mổ diễn ra thành công, hiện tình trạng sức khỏe đã ổn định.

Tính từ lúc nội soi phát hiện bất thường đến lúc can thiệp dứt điểm chỉ 02 tuần – cho thấy sự tận tâm và hành động nhanh của đội ngũ Bernard Healthcare. Bệnh nhân - sức khỏe đã ổn định và tiếp tục được bác sĩ Bernard theo dõi sau điều trị.

Bernard tự hào khi là nơi quy tụ của các bác sĩ đa chuyên khoa, giàu kinh nghiệm tại các bệnh viện tuyến cuối tại TPHCM, được đào tạo chuyên sâu liên tục tại các nước phát triển như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Pháp… Đây đều là những người thầy y đức đã dành phần lớn và thậm chí là cả cuộc đời để cống hiến, cứu chữa cho hàng ngàn bệnh nhân. Ngoài ra, việc kết hợp với bệnh viện Đại học Y dược Yamanashi, Nhật Bản để hội chẩn từ xa giúp hạn chế bỏ sót bệnh.Vui lòng liên hệ hotline (+84) 28 3535 2468 hoặc đăng ký TẠI ĐÂY để được tư vấn về dịch vụ tầm soát ung thư Đại trực tràng.