Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm, trong đó: Hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp, khoảng 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động. Đặc biệt không có ngưỡng an toàn nào trong việc sử dụng thuốc lá.
7000 chất độc hại và nguy hiểm tiềm ẩn trong khói thuốc lá
Khói thuốc lá chứa hơn 7000 độc tố, 69 chất có khả năng gây ung thư, đặc biệt các chất:
- Benzen: Có trong thuốc trừ sâu, dầu khí
- Nitrosamines: Chất gây ung thư mạnh trong khói thuốc
- Arsenic: Chất rất độc tổn hại đến mạch máu và tim
- Nicotin: Chất gây nghiện, độc tính cao...
Các hóa chất có trong khói thuốc không chỉ “tàn phá” lá phổi của bạn mà có tác động đến toàn bộ thành phần của hệ tuần hoàn, là ”kẻ thù” của mạch máu. Thuốc lá được xem là yếu tố nguy cơ liên quan chặt chẽ đến các bệnh lý:
- Hút thuốc là yếu tố nguy cơ có thể gây ung thư ở hầu hết mọi cơ quan trong cơ thể như: phổi, thực quản, thanh quản, khoang miệng, thận, tuyến tụy... Riêng với phổi, hút thuốc lá là nguyên nhân gây ra khoảng 90% trường hợp mắc ung thư phổi và 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hàng năm trên thế giới.
- Các bệnh lý mạch máu và tim mạch: Đột quỵ, tim mạch, viêm tắc mạch máu...
- Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như Đái tháo đường tuýp 2...
Giai đoạn bệnh ung thư phổi tại thời điểm phát hiện
Tính chung cả 2 giới, ung thư phổi là ung thư có tỉ lệ mắc nhiều thứ hai tại Việt Nam, Nam giới ≥2 lần nữ giới.
- Ở nam giới: ung thư phổi là ung thư phổ biến nhất
- Ở nữ giới: ung thư phổi là ung thư phổ biến hàng thứ ba
Trong số tất cả bệnh nhân ung thư ở Việt Nam:
- Chỉ khoảng 20 - 30% được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, do bệnh thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng cụ thể
- 70 - 80% bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn muộn khi bệnh đã tiến triển nặng, với các triệu chứng như: đau ngực, khó thở, ho có đờm hoặc máu, mệt mỏi...
Tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư phổi sau 5 năm kể từ khi chẩn đoán: 10% đến 20% ở hầu hết các quốc gia /BN được chẩn đoán trong giai đoạn 2010 đến 2014.
CT scan – Tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư Phổi
Thạc sĩ - Bác sĩ Đoàn Trúc Quỳnh, Chuyên khoa Nội tổng quát cho biết: Đối với ung thư phổi, tầm soát sớm, can thiệp điều trị kịp thời là chìa khóa giúp giảm tỷ lệ tử vong. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, chụp CT liều thấp được xem là tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư phổi, đặc biệt nhóm yếu tố nguy cơ cao như:
- Người hút thuốc lá từ 20 gói/năm
- Đang hút thuốc lá hoặc bỏ hút thuốc lá trong vòng 15 năm trở lại đây
- Người tiếp xúc nhiều với khói thuốc lá
- Tuổi từ 50 - 80
Xem thêm: Quy trình tầm soát ung thư phổi bằng kỹ thuật chụp CT liều thấp tại Bernard