Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) giúp tầm soát sớm ung thư phổi

Phương pháp nào tầm soát ung thư Phổi tốt nhất hiện nay? 

Trên thực tế, chỉ có 16% trường hợp ung thư phổi được phát hiện sớm và hơn 50% bệnh nhân ung thư phổi tử vong trong vòng một năm sau khi nhận chẩn đoán. Vì vậy, rất nhiều người quan tâm tới xét nghiệm tầm soát để có thể phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm hơn.

Cho tới thời điểm năm 2023 này, phương pháp tốt nhất để tầm soát ung thư phổi là Chụp cắt lớp vi tính (CT) liều thấp hàng năm trên những người có nguy cơ cao. Đó là những người trung/cao niên (50-80 tuổi) đang hút nhiều thuốc lá hoặc mới bỏ hút trong 15 năm trở lại. 

Về mặt khoa học, đây là nhóm đối tượng mà việc chụp CT đã chứng minh được hiệu quả giảm tỉ lệ tử vong. Những đối tượng khác và phương pháp tầm soát khác hiện không có số liệu chứng minh và vì thế không được các Hiệp hội chuyên ngành khuyến cáo sử dụng.

CT scan – Tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư Phổi 

Phát hiện sớm bệnh ung thư phổi bằng phương pháp chụp cắt lớp vi tính (CT scan) liều thấp hàng năm giúp cải thiện đáng kể tỷ lệ sống sót lên tới 80%. Đây là kết quả đáng mừng từ một nghiên cứu quốc tế kéo dài 20 năm vừa được công bố tháng 11 năm 2022 vừa qua. GS.TS.BS. Claudia Henschke, Giám đốc Chương trình Hành động Tim và Phổi Sớm (ELCAP) tại Trường Y khoa Icahn ở Mount Sinai, New York đã báo cáo kết quả nghiên cứu tại Hội thảo thường niên của Radiological Society of North America (RSNA) như sau: 

• Đây là nghiên cứu tiền cứu quốc tế (international, prospective study, I-ELCAP) với 87.416 người tham gia. 
• Tỷ lệ sống sót sau 20 năm đối với 1285 người tham gia nhận chẩn đoán mắc ung thư giai đoạn đầu là 80% (khoảng tin cậy 95%, 77% - 83%). Nhóm tác giả cho biết trong số 1285 người được chẩn đoán ung thư phổi, 83% đang ở giai đoạn 1. 
• Tỷ lệ sống sót là 100% đối với 139 người tham gia có nốt sần không đặc và đối với 155 người có độ đặc một phần. Tỉ lệ này là 73% (95% CI, 69% - 77%) đối với 991 ca có nốt đặc toàn phần và 86% (95% CI, 83% - 89%) đối với những người ở giai đoạn IA. 
• Đối với những người tham gia mắc ung thư phổi giai đoạn IA có đường kính trung bình từ 10 mm trở xuống, tỷ lệ sống sót sau 20 năm sau khi cắt bỏ là 92%.

Nhóm nghiên cứu cho biết thêm: “Những kết quả này cho thấy kết quả trong khảo sát 10 năm đã công bố trên tạp chí The New England Journal of Medicine năm 2006 (tỷ lệ sống sót 80% khi tầm soát bằng CT liều thấp) vẫn được duy trì! 

Vào thời điểm công bố kết quả nghiên cứu năm 2006, 95% người Mỹ nhận chẩn đoán mắc ung thư phổi đã qua đời vì căn bệnh này. Dù việc tầm soát đang được khuyến khích ở những đối tượng có nguy cơ cao nhưng tỉ lệ tầm soát thực tế vẫn rất thấp, chỉ quanh quẩn 5-6%. Điều này cho thấy thành quả của nghiên cứu vẫn còn khó đưa ra ứng dụng thực địa, do nhiều rào cản về nhận thức cộng động lẫn khả năng tiếp cận dịch vụ tầm soát.

Cơ hội tầm soát ung thư Phổi miễn phí tại Việt Nam dành cho nhóm nguy cơ cao 

Nhân ngày Ung thư thế giới (4/2), Hệ thống Y khoa Chuyên sâu Quốc tế Bernard (Bernard Healthcare) phối hợp với mạng lưới Y học Cộng đồng thực hiện chương trình Tầm soát ung thư Phổi miễn phí, gồm 50 suất trong tháng 2 cho những người có nguy cơ, bằng CT liều thấp.

BS. Phạm Nguyên Quý, Bác sĩ trưởng, Khoa Ung thư Nội khoa, Bệnh viện Trung ương Kyoto Miniren (Nhật Bản) - Đồng sáng lập Tổ chức Y học cộng đồng, chia sẻ:

Chúng tôi hy vọng chương trình sẽ mang lại hiệu quả thiết thực, giúp người dân, đặc biệt những người thuộc nhóm nguy cơ có cơ hội tiếp cận với phương pháp tầm soát ung thư phổi đúng chuẩn quốc tế. 

TS.BS. Nguyễn Đại Hùng Linh – Chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh Bernard Healthcare cho biết thêm:

Quy trình tầm soát Ung thư phổi bằng CT liều thấp được thực hiện theo khuyến nghị của Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, Nhật Bản. Nếu tầm soát có nghi ngờ hoặc phát hiện bất thường như nốt phổi, vùng mô bất thường, bác sĩ sẽ tư vấn chỉ định bệnh nhân chụp CT có tiêm thuốc cản quang và/hoặc sinh thiết phổi để chẩn đoán chính xác, hội chẩn đa chuyên khoa và lên kế hoạch điều trị.  

Hệ thống Y khoa Chuyên sâu Quốc tế Bernard là một trong những đơn vị y tế tại Việt Nam tập trung phát triển mô hình Tầm soát sớm, truy tìm nguy cơ bệnh tiềm ẩn toàn thân (ung thư, đột quỵ, tim mạch, đái tháo đường…) theo quy chuẩn Nhật Bản, Hoa Kỳ; cùng đội ngũ bác sĩ uy tín, và hệ thống trang thiết bị hiện đại: MRI (cộng hưởng từ), CT Scan, Nội soi, X-quang, Siêu âm... 

Y học Cộng đồng là tổ chức phi lợi nhuận, cung cấp các kiến thức y học, sức khỏe đáng tin cậy, có giá trị và hữu ích từ những nguồn thông tin chính thống do chính các Bác sĩ biên dịch và hiệu đính, hướng đến 3 nhóm đối tượng chính là: Bệnh nhân và người thân, những người quan tâm tới sức khỏe và các Bác sĩ/Sinh viên Y Sau hơn 10 năm hình thành và phát triển, tổ chức Y học cộng đồng đã góp phần nâng cao ý thức và phổ cập kiến thức đến cộng đồng, đặc biệt là mảng ung thư. 

Chương trình Tầm soát ung thư miễn phí năm trong chuỗi hoạt động "Vì sức khỏe cộng đồng "do Bernard Healthcare và Y học cộng đồng phối hợp thực hiện trong năm 2023. Xem thông tin chi tiết và đăng ký tại đây