Từ một vết xước nhỏ, vì chủ quan, bệnh nhân đái tháo đường bị loét nhiễm trùng ở bàn chân, viêm xương ngón chân, dẫn đến phải tháo khớp, mất một ngón chân.
Bệnh nhân đái tháo đường chủ quan với một vết xước nhỏ
Cô Đ.T.K.O (1964), bệnh nhân bị tiểu đường đã hơn 6 năm nay, trước đây cô cũng có tiền sử nghi ngờ tai biến, triệu chứng mắt mờ. Thời gian trước, ngón chân trỏ bàn chân phải có vết xước, cô O. chủ quan rằng vết thương nhỏ vài hôm sẽ tự lành nên không để ý hay thăm khám tại cơ sở y tế, chỉ uống thuốc điều trị đái tháo đường. Sau 2 tháng, vết thương không lành mà còn diễn tiến nặng thành loét, ngón chân trỏ ngày càng sưng và loét lan rộng, bục móng chân.
Khi đến với Hệ thống Y khoa Chuyên sâu Quốc tế Bernard, vết loét bàn chân cô O. đã có dấu hiệu nhiễm trùng. Sau khi kiểm tra chuyên sâu, kết quả chụp X-Quang bàn chân cho thấy tình trạng nhiễm trùng đã ăn sâu vào xương, gây viêm xương dẫn đến phá hủy xương ngón trỏ. ThS.BS. Lê Kim Cao của Trung tâm Điều trị vết thương chuyên sâu Bernard tư vấn cần tháo ngón chân bị viêm xương để tránh tình trạng nhiễm trùng lan rộng cả chân.
Trước khi tiến hành tháo ngón chân, cô O. được điều trị ổn định đường huyết để quá trình lành thương diễn ra thuận lợi. Sau quá trình tư vấn điều trị và chăm sóc vết thương theo mô hình đa chuyên khoa (kết hợp nội, ngoại khoa) tại Bernard, tình trạng nhiễm trùng đã chấm dứt, vết thương sau tháo ngón chân trỏ đã dần lành, kịp giữ được bàn chân giúp bệnh nhân đi lại bình thường.
Bác sĩ Lê Kim Cao - Chuyên khoa mạch máu cho biết: Nếu bệnh nhân đến thăm khám sớm hơn thì có thể đã bảo tồn được nguyên vẹn bàn chân. Và trường hợp như cô O. ngày càng gặp nhiều, lý do thực trạng hiện nay chưa phòng ngừa vết loét từ bệnh nền, chưa ứng dụng rộng rãi mô hình đa chuyên khoa trong tầm soát và điều trị. Đối với bệnh nhân đái tháo đường, vết loét bàn chân tuy là biến chứng muộn của đái tháo đường nhưng chỉ là phần nổi của “tảng băng trôi" tổn thương đa cơ quan (tim, thận, mạch máu, thần kinh…). Vì vậy ngoài điều trị vết thương mạn tính thì bệnh nhân cần được kiểm tra và điều trị toàn diện, chuyên sâu.
Nhận biết sớm vết thương lâu lành ở bàn chân đái tháo đường
Việc phát hiện sớm triệu chứng có thể giúp can thiệp kịp thời biến chứng loét bàn chân đái tháo đường, tránh được nguy cơ hoại tử, tháo lóng, tháo ngón, tháo khớp chi dưới hay “khốc liệt" hơn là nguy cơ tử vong do nhiễm trùng huyết.
- Vùng da ở bàn chân xuất hiện các vết chai dày, đỏ, phồng rộp
- Bàn chân lạnh, tái nhợt
- Bàn chân xuất hiện vết thương, vết xước
- Móng chân dầy lên, quắp sâu cắm vào da gây tổn thương da hoặc bị bật (sứt) móng
- Đau nhiều hoặc mất cảm giác (không biết đau, không phân biệt nóng/lạnh....)
- Vùng da xung quanh vết thương đỏ, nóng, đổi màu tím, đen (dấu hiệu hoại tử)
- Vết thương chảy dịch, có mùi hôi
- Xuất hiện các biến dạng bàn chân như: ngón chân hình búa, ngón chân bị co rút, quắp lại
Cách phòng ngừa biến chứng loét bàn chân Đái tháo đường
Để ngăn ngừa các biến chứng loét bàn chân, người đái tháo đường hãy chăm sóc bàn chân theo các hướng dẫn sau:
- Vệ sinh bàn chân mỗi ngày bằng nước sạch, lau khô bằng khăn mềm, nhất là vùng kẽ ngón. Không dùng nước nóng để rửa hay ngâm chân
- Thoa kem dưỡng ẩm để giữ độ ẩm cho bàn chân, tránh bị khô, nứt da. Không nên thoa kem vào giữa các kẽ ngón
- Móng chân nên được cắt ngang móng chân, dũa mép móng. Không nên lấy khóe hoặc bo tròn móng, dễ gây tổn thương cho vùng da xung quanh móng
- Mang giày dép rộng vừa phải, nên chọn chất liệu mềm. Không nên mang giày dép quá chật, gót cao, nhọn đầu
- Luôn mang giày dép, tránh đi giày dép cao gót và nhọn đầu. Chọn giày dép mềm, rộng vừa phải, không quá chật
- Khi lòng bàn chân xuất hiện các nốt chai sần, cần tới trung tâm chăm sóc vết thương để được cắt gọt và hướng dẫn chăm sóc định kỳ